Verstandig omgaan met energie

C'est le thème du dernier numéro de la revue gratuite des Garagasten.
Et c'est également le dernier texte sur lequel nous allons travailler pour certains élèves du cours de néerlandais. Je les invite à télécharger la version néerlandaise du numéro 23 de la revue sur le site, et rien ne les empêche de télécharger la version française de la revue équivalente sur le même site. Les fichiers étant au format .pdf, il est facile de récupérer le texte, et de le retravailler quelque peu. Voici donc le résultat des transformations hachetéaimélique que je lui ai fait subir. Les plus patients s'apercevront qu'en faisant passer la souris sur certains mots, une petite explication en français s'affiche à l'écran. Malheureusement, ces commentaires n'apparaissent pas si on imprime le message. Pour leur permettre de retrouver le vocabulaire, je leur suggère de prendre des notes pour compléter la liste de mots reprise en bas de ce message.

Verstandig omgaan met energie.

Miljoenen jaren geleden zag onze aarde er helemaal anders uit. Behalve dino’s had je ook uitgestrekte wouden van planten en bomen. De resten van die wouden zijn na al die jaren veranderd in olie, gas en steenkool. En daar halen we vandaag onze energie uit. Maar wist je dat we zelfs verf maken van aardolie? En regenkleding ?

Auto’s , vliegtuigen, verwarmingsinstallaties, fabrieken en machines... allemaal hebben ze fossiele brandstoffen (olie, gas of steenkool) nodig om te werken. Helaas gebruiken we er zo veel van dat de voorraden die nu nog in de grond zitten over 50 jaar helemaal op zijn. En fossiele brandstoffen zijn erg slecht voor het milieu omdat je ze moet verbranden om er energie uit te halen. Daarbij komt CO2 en fijn stof vrij. In te grote hoeveelheden brengt het gas CO2 de natuur flink in de war. Het giftige fijn stof maakt heel wat mensen ziek. Wat? Begin je bang te worden? Niet nodig, want hier is het goede nieuws. Slimme mensen, Garagasten wellicht, hebben een mooie oplossing* bedacht: een plan in drie stappen.

1. De makkelijkste manier om het milieu te sparen, is minder energie gebruiken. Als je altijd het licht uitdoet en de deur sluit als je een kamer uitgaat, verbruik je minder licht en warmte. Als je met de fiets naar school gaat in plaats van met de auto of de brommer heb je al heel wat benzine of diesel bespaard. En als je school of huis dubbele glasvensters heeft in plaats
van enkele, dan blijft de warmte veel beter binnen. Eigenlijk is energie sparen heel makkelijk. Als je even goed nadenkt, vind je vast zelf nog tien manieren en tips om zuinig met energie om te gaan.

*Kwistig elektriciteit gebruiken is alvast geen goed idee. De meeste elektriciteitscentrales gebruiken immers een fossiele brandstof om stroom op te wekken. Hoe dat precies gebeurt,
lees je in GaragastenKrant 12 of op www.garagasten.be

2. Als je toch energie gebruikt, kies dan voor energie die gewonnen wordt uit bronnen die nooit opraken. Honderden jaren geleden al bouwden onze voorouders molens om wind- of waterkracht om te zetten in energie. Vandaag maken we met windturbines en waterkrachtcentrales milieuvriendelijke elektriciteit. Die we daarom trouwens groene stroom noemen. En ook zonne-energie levert groene stroom op. Als zonlicht op een zonnepaneel valt, wordt het immers door een chemische reactie in elektriciteit omgezet. Een mooi voorbeeld daarvan is de zonnewagen die je in Techniek op Wielen vindt.

3. Derde vuistregel: gebruik je toch fossiele energie, gebruik die dan efficiënt. Want hoe spaarzamer we ermee omspringen, hoe langer de voorraden zullen meegaan. Wist je bijvoorbeeld dat klassieke gloeilampen echte energievreters zijn? Van alle elektriciteit die ze verbruiken, zetten ze 95% om in warmte en maar 5% in licht. Eigenlijk zijn het dus kleine verwarmingsapparaatjes die ook wat licht geven. Daarom kies je beter voor spaarlampen, die hebben een rendement van 40% in plaats van 5%. En als je gaat douchen, zorg dan voor een spaardouchekop. Die verspreidt het water beter, en dus heb je er veel minder van nodig. Een mooie manier om warm water te sparen. En wees gerust, je wordt even nat als onder een gewone douchekop.
In de motor van een auto wordt fossiele brandstof verbrand. Je kan dus wel raden wat er in uitlaatgassen zit. Inderdaad, CO2. Daarom werken autobouwers vandaag aan nieuwe motoren die geen benzine of diesel nodig hebben. De nieuwste auto is er eentje die op waterstof rijdt. Dat is een behoorlijk explosief goedje en levert dus flink wat energie op.
Maar bij de verbranding ervan komt helemaal geen CO2 vrij. Wat dan wel? Heel eenvoudig: water. Van een schone motor gesproken. Maar omdat er zo weinig pompstations zijn waar je waterstof kan tanken, heeft de auto ook een benzinetank en een gewone benzinemotor. Hey, als je ooit ’s wil uitpakken met een moeilijk woord, onthoud dan dat zo’n auto met twee verschillende motoren een hybrideauto genoemd wordt. Hybride betekent namelijk “samengesteld uit verschillende delen”. En in dit geval zijn die verschillende delen dus een waterstofmotor en een benzinemotor, maar een ander, superzuinig type hybridewagen kan je vandaag al door de straten zien rijden: eentje met een elektromotor en een benzinemotor.

aan	elektriciteitscentrales	hybridewagen		omgaan	verbruik
al	elektromotor	idee		omgezet	verbruiken
alle	en	immers		omspringen	verschillende
allemaal	energie	in		onder	verspreidt
als	energievreters	inderdaad		onthoud	verstandig
altijd	enkele	is		onze	verwarmingsapparaatjes
alvast	er	jaar		ooit	verwarmingsinstallaties
ander	erg	jaren		ook	vind
auto	ermee	je		op	vindt
auto’s	ervan	kamer		oplossing*	vliegtuigen
autobouwers	even	kan		opraken	voor
bang	explosief	kies		over	voorbeeld
be	fabrieken	klassieke		plaats	voorouders
bedacht	fiets	kleine		plan	voorraden
begin	fijn	komt		pompstations	vrij
behoorlijk	flink	kwistig		precies	vuistregel
benzine	fossiele	langer		raden	waar
benzinemotor	gaan	lees		reactie	want
benzinetank	gaat	levert		rendement	war
bespaard	garagasten	licht		rijden	warm
betekent	garagastenkrant	maakt		rijdt	warmte
beter	gas	maar		samengesteld	wat
bij	gebeurt	machines		schone	water
bijvoorbeeld	gebruik	maken		school	waterkracht
binnen	gebruiken	makkelijk		slecht	waterkrachtcentrales
blijft	gebruikt	makkelijkste		slimme	waterstof
bouwden	geen	manier		sluit	waterstofmotor
brandstof	geleden	manieren		spaardouchekop	we
brandstoffen	genoemd	meegaan		spaarlampen	wees
brengt	gerust	meeste		spaarzamer	weinig
brommer	gesproken	mensen		sparen	wekken
bronnen	geval	met		stappen	wel
chemische	geven	milieu		steenkool	wellicht
co2	gewone	milieuvriendelijke		stof	werken
daarbij	gewonnen	minder		straten	wielen
daarom	giftige	moeilijk		stroom	wil
daarvan	glasvensters	moet		superzuinig	wind
dan	gloeilampen	molens		tanken	windturbines
dat	goed	mooi		te	wist
de	goede	mooie		techniek	woord
delen	goedje	motor		tien	worden
delen”	groene	motoren		tips	wordt
derde	grond	naar		toch	www
deur	grote	nadenkt		trouwens	ze
die	halen	namelijk		twee	zelf
diesel	heb	nat		type	zetten
dit	hebben	natuur		uit	ziek
door	heeft	niet		uitdoet	zien
douchekop	heel	nieuwe		uitgaat	zijn
douchen	helaas	nieuws		uitlaatgassen	zit
drie	helemaal	nieuwste		uitpakken	zitten
dubbele	het	nodig		valt	zo
dus	hey	noemen		van	zo’n
echte	hier	nog		vandaag	zonlicht
een	hoe	nooit		vast	zonne
eentje	hoeveelheden	nu		veel	zonnepaneel
eenvoudig	honderden	of		verbrand	zonnewagen
efficiënt	huis	olie		verbranden	zorg
eigenlijk	hybride	om		verbranding	zuinig
elektriciteit	hybrideauto	omdat		verbruik	zullen